Ημερολόγιο κηπουρού: Φθινόπωρο

 

Το φθινόπωρο είναι μια ήπια μεταβατική περίοδος, είναι μια γέφυρα ανάμεσα στη ζέστη και το κρύο, ανάμεσα στο καλοκαίρι και το χειμώνα. Είναι με λίγα λόγια μια αντίστροφη σύντομη άνοιξη η οποία προετοιμάζει τη χλωρίδα μας για μια περίοδο ξεκούρασης και πλήρης ανασυγκρότησης. Τα χρώματα που κυριαρχούν στο τοπίο είναι το κίτρινο, το κόκκινο και το καφέ, ενώ τα πεσμένα φύλλα αποτελούν σήμα κατατεθέν αυτής της εποχής. Οι εργασίες στον κήπο μας ελαττώνονται και περιορίζονται στις απόλυτα βασικές, όμως όλα όσα τελούνται αυτή την εποχή κρίνονται ως πολύ σημαντικά για το μέλλον. Κλαδέματα, φυτεύσεις και πολλαπλασιασμοί με μοσχεύματα ή καταβολάδες είναι ο κύριος άξονας γύρω από τον οποίο στρέφονται όλες οι εργασίες που αφορούν τα δέντρα, τους θάμνους και τα αναρριχώμενα μας. Το φθινόπωρο θεωρείται η πιο κατάλληλη εποχή για την προετοιμασία του εδάφους μας για την εγκατάσταση νέων δέντρων και θάμνων κυρίως από αειθαλή κατηγορίες. Τώρα μπορούμε να πολλαπλασιάσουμε με μοσχεύματα και τα αρωματικά φυτά μας, όπως το δεντρολίβανο, η λεβάντα, η βερβερίδα, το θυμάρι, ο ιβίσκος, η μαντζουράνα κ.α. Αυτή η εποχή ευνοεί και τον πολλαπλασιασμό των αναρριχώμενων φυτών όπως οι γλυσίνες και οι ρολογιές με καταβολάδες. Κλαδεύουμε και λιπαίνουμε ελαφρά μπορντούρες αειθαλή φυτών (λιγούστρα, βίβουρνα), καθώς και τα σχηματοποιημένα φυτά (topiary) του χώρου μας. Γύρω στα τέλη Σεπτεμβρίου όταν έχει σταματήσει η καλοκαιρινή ζέστη είναι η καλύτερη περίοδος για να προβούμε σε ένα καλό κλάδεμα των πεύκων μας, ενώ ταυτόχρονα εφαρμόζουμε ψεκασμούς με μυκητοκτόνα σε όλα μας τα κωνοφόρα για την προστασία τους από προσβολές επικίνδυνων εντόμων ( κάμπιες), όπως και του μύκητα Phytophthora. Μόλις η θερμοκρασία αρχίζει να πέφτει ξεκινάει και η φύτευση των βολβών (υάκινθοι, φρέζιες, τουλίπες, νάρκισσοι, ίριδες, ανεμώνες κ.α) τα οποία προορίζονται για χειμερινή ή ανοιξιάτικη άνθιση ανάλογα με το είδος. Όσα προορίζονται για την άνοιξη συστήνεται να φυτεύονται σε σημεία προστατευμένα από το κρύο ώστε να είναι ασφαλή κατά τη διάρκεια του δύσκολου χειμώνα. Οι καλοκαιρινοί βολβοί μας παραμένουν θαμμένοι στις θέσεις τους αναμένοντας την άνοιξη ή απομακρύνονται, καθαρίζονται από τα ξερά φύλλα και αποθηκεύονται σε σκοτεινό και ξηρό μέρος ώστε να φυτευτούν αργότερα. Τώρα που αρχίζουν τα πρώτα κρύα οι πολυετείς μας πόες είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες και χρειάζονται προσεκτική φροντίδα. Τα γεράνια βρίσκονται στην καταλληλότερη εποχή για πολλαπλασιασμό ( με μοσχεύματα) ενώ τα χρυσάνθεμά μας αναζητούν περί τις αρχές Σεπτεμβρίου θρεπτική ενίσχυση με υδατοδιαλυτά λιπάσματα πλούσια σε φώσφορο και κάλιο, ενώ μόλις ολοκληρωθεί η περίοδος άνθισής τους προβαίνουμε σε ένα αυστηρό κλάδεμά τους. Στα καρποφόρα μας το φθινόπωρο κρούει το σήμαντρο για το μάζεμα της ελιάς, των σταφυλιών, των μήλων, των ροδιών, των φουντουκιών, των αχλαδιών, των φιστικιών, των λωτών, των καρυδιών, των ακτινιδίων, των κυδωνιών, καθώς και πολλών άλλων οπωροφόρων που χρήζουν συγκομιδής πριν αρχίσουν οι παγωνιές. Αυτή την εποχή αποφεύγουμε τις λιπάνσεις με μοναδικές εξαιρέσεις τις ελιές και τους μουσμουλιές μας. Εάν σκέφτεστε να φυτέψετε νέα δέντρα στο οπωρώνα σας ο Οκτώβριος είναι ο πιο κατάλληλος μήνας για να προετοιμάσετε το έδαφός σας κατάλληλα γι’ αυτό το σκοπό. Καθώς επιστρέψαμε στο σπίτι από τις καλοκαιρινές μας διακοπές τα τροπικά φυτά μας πιθανόν να βρίσκονται σε άσχημη κατάσταση λόγω ταλαιπωρίας τους από τις ιδιαίτερα υψηλές καλοκαιρινές θερμοκρασίες. Αφαιρούμε ξερά ή σαπισμένα φύλλα, πολλαπλασιάζουμε με διαίρεση ( φτέρες, κλίβια, ασπιδίστρα, βρωμέλιες, χόστες, πουλιά του παραδείσου) και παίρνουμε τα απαραίτητα μέτρα προστασίας για προφύλαξη από τα πρώτα κρύα. Ενώ σταδιακά πέφτει η θερμοκρασία αραιώνουμε τα ποτίσματα στα παχύφυτα και τους κάκτους μέχρι την πλήρη διακοπή τους τον Οκτώβριο. Η λίπανσή τους σταματάει εντελώς καθώς κατά την χειμερινή περίοδο διακόπτεται η βλαστική τους ανάπτυξη. Αυτή θεωρείται και η πιο κατάλληλη εποχή για το κλάδεμα των φοινικοειδών μας (χουρμάδες, κανάριοι φοίνικες), καθώς ευνοείται και ο πολλαπλασιασμός τους με σπόρο. Όσον αφορά την φροντίδα των οξύφιλών μας επικεντρωνόμαστε στη φύτευση ορτανσιών, ροδόδενδρων και καμελιών στο έδαφος, αφού το φθινόπωρο θεωρείται η ιδανική περίοδος για φύτευση αυτών των ειδών που μέχρι το επόμενο καλοκαίρι θα έχουν προλάβει να εγκατασταθούν καλά στο χώρο του κήπου μας. Αυτή την εποχή οι γαρδένιες μας ετοιμάζονται για τη νέα τους άνθιση και οι λιπάνσεις μας διακόπτονται τον Οκτώβριο μέχρι την άνοιξη, καθώς το φυτό μας σταματάει προσωρινά την ενεργό ανάπτυξή του. Τα θερμόφιλα καλλωπιστικά αγρωστώδη (φάλαρη, μίσχανθος) αρχίζουν να κιτρινίζουν ή μας χαρίζουν έντονα κοκκινωπές αποχρώσεις ομορφαίνοντας το σκηνικό του κήπου. Για τη φροντίδα τους συνεχίζουμε τα ποτίσματα ενώ αραιώνουμε σταδιακά τις λιπάνσεις. Αυτή την εποχή θα πρέπει να προετοιμαστεί και ο χλοοτάπητάς μας για το χειμώνα ακολουθώντας μια σειρά από απαραίτητες εργασίες, ώστε η άνοιξη να βρει το γκαζόν μας στην καλύτερη δυνατή κατάσταση. Αερίζουμε το έδαφος (χρήση πιρούνας ή αεριστήρα), λιπαίνουμε, αφαιρούμε το στρώμα ριζών που βρίσκεται μεταξύ φύλλων και εδάφους, απομακρύνουμε τα ξερά φύλλα και συμπληρώνουμε με επισπορές τα κενά σημεία του χλοοτάπητά μας. Το αυτόματο πότισμα θα πρέπει να ρυθμιστεί ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, ενώ προχωρούμε με κουρέματα (ανά 3 ημέρες) σε ύψος 3-4 εκ. Το τελευταίο κούρεμα για τα θερμόφιλα είδη τελείται αυτή την εποχή. Αφού ολοκληρώσουμε τη συγκομιδή όλων των εναπομείναντων λαχανικών προβαίνουμε σε έναν καλό απολογισμό της χρονιάς που πέρασε ενώ μπορούμε να προχωρήσουμε στην προετοιμασία και την εφαρμογή της νέας μας καλλιέργειας. Σκαλίζουμε, ξεβοτανίζουμε και σπέρνουμε ραδίκια, μαρούλια, ρόκα, μαϊντανό, σπανάκι, σκόρδο και ραπανάκι. Η νέα μας σοδειά θα είναι έτοιμη λίγο πριν τις αρχές της άνοιξης με εξαίρεση κάποιες ποικιλίες σπανακιού και μαρουλιού που θα είναι πανέτοιμες ακόμη κα μέσα στην καρδιά του χειμώνα. Η οικολογική διάθεση αυτής της εποχής στον κήπο μας, περιορίζεται απλά στη σταθερή αξιοποίηση των υπολειμμάτων του κλαδέματος και της κουζίνας μας καθώς και στο τακτικό ανακάτεμα του κομπόστ μας. Το καλοκαίρι πέρασε και μέσα στο φθινόπωρο προετοιμάζουμε τα φυτά μας για τον κρύο και δύσκολο χειμώνα που ακολουθεί. Τα φροντίζουμε, τα προφυλάσουμε και τους δίνουμε όλα τα απαραίτητα εφόδια ώστε να φανούν δυνατά στο πέρασμα της παγωνιάς για να τα βρεί η ερχόμενη άνοιξη στην καλύτερη δυνατή κατάσταση. Ας προετοιμάσουμε λοιπόν τον κήπο μας για την πιο δύσκολη εποχή του χρόνου. Μαρία Μπάτσαλα Διακοσμήτρια εσωτερικών και εξωτερικών χώρων   Πηγή: http://www.4myhouse.gr/273/22/151/Ημερολόγιο-κηπουρού:-Φθινόπωρο